Zoals ik al eerder heb betoogd is het toe te juichen dat oud-politici hun memoires publiceren. Het geeft de lezer een inzicht in het functioneren van onze parlementaire democratie. Brinkman was tot voor kort de fractievoorzitter van het CDA in de Eerste Kamer en neemt als zodanig afscheid van de Nederlandse politiek. Heel bekend werd Brinkman als fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer en als beoogd opvolger van Ruud Lubbers als premier van ons land. Het liep echter heel anders want het was Lubbers zelf die zijn kroonprins vlak voor de verkiezingen als een baksteen liet vallen. Lubbers kondigde namelijk aan op Hirsch Balin te zullen stemmen. Het resultaat was een ongelooflijk grote verkiezingsnederlaag voor het CDA. Maar deze memoires gaan natuurlijk niet alleen over dat dieptepunt. We zouden Brinkman dan ernstig tekort doen. Maar buiten de politiek bouwde Brinkman zijn positie voor bouwend Nederland, in de tijd dat hij niet politiek aanwezig was, steeds verder uit.

Ondertitel: de waarheid achter zijn ambitie, ego, geld en macht.

Deze biografie werd in samenwerking door zo’n 30 journalisten samengesteld en geeft een complex beeld van de 45^e president van de Verenigde Staten. The Washington Post heeft beide hoofdonderzoekers de mogelijkheid gegeven diepgravend alle facetten van Trump te onderzoeken. Het beeld dat voor de lezer zeer duidelijk naar voren komt is dat de manier waarop hij zijn presidentschap uitoefent helemaal niet verschilt van de manier waarop hij tegen alles en iedereen in zijn Imperium heeft opgebouwd. Zijn relatie met de pers en zijn wijze van communiceren laten duidelijk zien dat hij zijn eigen persoon altijd op de eerste plaats vindt staan.

Nederland na de Tweede wereldoorlog is ondenkbaar zonder de figuur van Jelle Zijlstra. Niet alleen als minister maar ook als premier was hij politiek actief. Maar daarnaast zou hij als president van de Nederlandse Bank een onuitwisbare indruk nalaten. Zowel nationaal als internationaal. Vaak wordt alleen gesproken over het zogenaamde tussenkabinetje waaraan hij leiding gaf na de val van het kabinet Cals in de beroemde nacht van Schmelzer in 1966. Maar zijn invloed blijkt achteraf veel groter te zijn geweest. Harmsma beschrijft dat een deel van de verklaring voor Zijlstra’s opzienbarende carrière moet worden gezocht in zijn karakter en profiel, maar geluk speelde eveneens een rol. Dit bleek bijvoorbeeld uit het moment waarop hij afstudeerde als econoom, dat samenviel met het einde van de oorlog en het begin van de wederopbouw. Kortom het tijdperk van de economen brak aan. Hij werd hoogleraar en minister en de elf jaren dat hij minister was vielen grofweg samen met de gouden jaren van het Nederlandse harmoniemodel. Daarna werd hij als premier gezien als de redder in nood.

Na lezing van deze biografie was me geheel duidelijk waarom Etty Willem Wilmink omschreef als 'In de man zit nog een jongen'. Daar spreekt mededogen uit maar dat wil niet zeggen dat Etty hem niet kritisch heeft bekeken. Alom wordt Willem Wilmink bejubeld als de schrijver van fijnzinnige teksten, kindergedichten en liedjes, maar na lezing van deze biografie komt hij toch ook naar voren als een moeilijke man. Vaak bleek zijn weergave van de dagelijkse werkelijkheid zich soms verre te vinden van hetgeen daadwerkelijk was gebeurd. Maar daar bleek hij dan geen enkele moeite mee te hebben. Levend in een veranderende wereld van die tijd was er een soort nostalgisch verlangen naar zijn jeugd in Enschede van de jaren dertig tot vijftig.

Marcus Bakker's autobiografie schrijven door een historicus die zelf lid was van het partijbestuur van de CPN  tussen 1980 en 1989. Kan men dat afstandelijk genoeg doen? Het antwoord daarop is ja. Voor mensen die nu in de 21e eeuw leven lijkt de tijd inmiddels ver weg te zijn dat er in Nederland sprake was van een 10% vertegenwoordiging in de Tweede Kamer na de Tweede Wereldoorlog. Dan is het ook moeilijk om te realiseren dat iemand die communist was in ons land kon rekenen op de voortdurende aandacht van de BVD. En zeker door de Koude Oorlog werden communisten gezien als de vijand en volgelingen van Moskou. Marcus Bakker gaf zijn studie Nederlands eraan en kwam uiteindelijk in de politiek terecht door de gebeurtenissen die hij meemaakte in de Tweede Wereldoorlog.