De door Duitsland begonnen Tweede Wereldoorlog met de bedoeling tot vernietiging te komen van het jodendom en de communisten in Rusland leidde uiteindelijk tot de totale oorlog die uitmondde in de onvoorwaardelijke overgave van Hitler-Duitsland. Nog nooit waren op zo'n grote schaal oorlogsmisdaden begaan en mensen fabrieksmatig omgebracht. De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog zijn het onderwerp van dit deel 3.

Oorzaken en gevolgen Eerste Wereldoorlog 

Johannes Swaen, Historicus www.blikopdewereld.nl 

Van Machtsevenwicht tot het uiteenvallen van de grote landen Turkse Rijk, Tsaristisch Rusland, Keizerrijk-Oostenrijk-Hongarije en het Keizerrijk Duitsland

De conferentie van Wenen 1815

De overwinnaars van Napoleon kwamen in 1815 in het centrum van Europa bijeen om de invloedssferen in Europa vast te leggen.

Het dictaat van Versailles legde de kiem voor de Tweede Wereldoorlog

Tijdens het in 1815 gehouden Wener Congres probeerden de grote rijken het machtsevenwicht in Europa, na de nederlaag van Napoleon te herstellen. Het zou bijna een eeuw duren maar uiteindelijk zouden de grote rijken het onderspit delven en het machtsevenwicht verdween door het ontstaan van de eerste wereldoorlog. Deze bijdrage gaat over de ontwikkelingen die uiteindelijk , na het Verdrag van Versaillles, tot de Tweede Wereldoorlog zouden leiden.

Beste toehoorders,

Met plezier heb ik gehoor gegeven aan de vraag of ik eventueel bereid zou zijn een bijdrage aan deze bijeenkomst te leveren. Als historicus spelen verschuivende grenzen een belangrijke rol in de wereldgeschiedenis. Vandaar ook dat ik er zo veel aandacht op mijn site www.blikopdewereld.nl aan besteed.

Maar laat ik alvast een misverstand wegnemen. Ik wil u vandaag laten zien dat verschuivende grenzen ook een grote rol speelt in  ieders eigen levensgeschiedenis, in de geschiedenis in zijn algemeenheid, in de rechtspraak en in de ontwikkeling van de wetenschap.

Persoonlijk ben ik jaren betrokken geweest bij de zogenaamde 'groep Lucia' welke zich inzette om Lucia de Berk, die onschuldig gevangen zat wegens vermeende moorden en pogingen daartoe, uit de gevangenis te krijgen. Toen ik dan ook van Metta de Noo vernam dat zij de rechten van haar boek 'Er werd mij verteld, over Lucia de B'. De klok, de klepel en de klokkenluider had verkocht, omdat men een speelfilm over Lucia de B. wilde gaan maken, was mijn belangstelling gewekt. De film over deze zaak komt in Nederland op 3 april 2014 in de bioscoop. Naar aanleiding daarvan is er van de filmeditie een boek verschenen van Lucia de Berk 'Lucia de B'. levenslang en TBS. Jarenlang heb ik me met deze zaak beziggehouden en men kan een en ander op www.blikopdewereld.nl inzien. Inhoudsopgave De zaak Lucia de Berk.

Jung Chang, die al eerder het boek 'Wilde Zwanen' publiceerde, waarvan inmiddels zo'n 600.000 exemplaren zijn verkocht, en ook de auteur van een boek over Mao, heeft met dit boek over Cixi, de keizerin, een topprestatie geleverd. Zelf zag Jung Zang in 1952 in China het levenslicht. Ze studeerde en doceerde Engels aan de universiteit van Sichan en verliet China in 1978 om naar Engeland te gaan. Via een beurs voor de universiteit van York promoveerde ze daar in 1982 en was daarmee de eerste persoon uit de Volksrepubliek China die aan een Engelse universiteit een doctorstitel behaalde. Bij de daar haar geschreven biografie van Cixi, baseerde Jung Chang zich op historische, meest Chinese documenten. De meeste daarvan kwamen pas aan het licht na de dood van Mao in 1976, toen historici hun werk in de archieven weer konden hervatten. Veruit de meeste aangehaalde bronnen zijn nog nooit ingezien of gebruikt buiten de Chinese wereld.

Vormen van Verdraagzaamheid Religieuze (in)tolerantie in de Gouden Eeuw

Sinds Willem van Oranje 'vrijheid van geweten' tot een van zijn strijdpunten maakte beschouwen we onszelf als een tolerant volk. Maar leidde vrijheid van geweten ook vanzelfsprekend tot godsdienstvrijheid? Museum Caterijneconvent heeft een tentoonstelling samengesteld  over de religieuze (in)tolerantie in de Gouden Eeuw. Het museum toont aan de hand van bijzondere historische documenten, voorwerpen en vooral prachtige kunstwerken de worsteling van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden met het huisvesten van een veelheid van geloofsrichtingen.Een worsteling die uitmondde in een vorm van verdraagzaamheid die vaak met tandengeknars gepaard ging.

Hoe tolerant was Nederland eigenlijk?

In het vernieuwde Publiekscentrum opende het Nationaal Archief te Den Haag de tentoonstelling ´Het geheugenpaleis - met je hoofd in de archieven´. Het Nationaal Archief is makkelijk te bereiken omdat het gelegen is naast het Centraal Station van Den Haag. Met deze openingstentoonstelling worden de bezoekers in elf grote en kleine verhalen meegenomen op een reis door bijna duizend jaar Nederlandse Geschiedenis, van de Middeleeuwen tot de  jaren ´80 van de twintigste eeuw. De tentoonstelling ´Het geheugenpaleis - met je hoofd in de archieven´ laat zien dat begrippen als imagebuilding, watermanagement en Haagse affaires niet alleen op deze tijd van toepassing zijn, maar ook in het verleden.

Enkele voorbeelden: 

Natuurlijk heb ik vaak over het Bijbelse land gesproken en stilgestaan bij de geschiedenis van Palestina. Zo maakte ik voor www.blikopdewereld.nl een Inhoudsopgave Israël, de Arabische landen en de route naar een Palestijnse staat  Daarnaast werd er in de bovenbouw in  VWO Thema Feniks Het Midden-Oosten aandacht aan besteed. Eerder al stelde ik in de jaren negentig van de 20e eeuw aan de hand van beschikbare bronnen een brochure samen met als titel De Holocaust en plaatste ik een aantal bijdragen over Inhoudsopgave Sobibor ´opdat wij niet vergeten´. Opgevoed in een christelijk-joodse traditie werd je al jong doordrongen van het feit hoe belangrijk het Midden Oosten is geweest voor de ontwikkeling van de monotheïstische godsdiensten en daarmee voor de ontwikkeling van de geschiedenis van Europa en de wereld. Naar aanleiding van het bezoek aan Israël stelde ik een   Een geschiedenis van Palestina deel 1 en Een geschiedenis van Palestina deel 2 samen.