Landis als er wat aan de hand is Deel 1 De Afrekening

Gepost in Landis

Paul Kuiken

John Bus

Logo landis

Chief Executieve Officer

Chief Financial Officier

Openbaar Ministerie vervolgt hele top Landis
30/4/2004 07:51
Het Openbaar Ministerie (OM) gaat de volledige top van het failliete automatiseringsbedrijf Landis vervolgen wegens belastingfraude met personeelsopties eind jaren negentig. Daarnaast wordt oud-topman Paul K. ook vervolgd vanwege handel met voorkennis.

Een woordvoerder van het functioneel parket dat zich specialiseert in de bestrijding van financiële fraude bevestigt dat een vervolgingsbeslissing is genomen.
Het is volgens advocaten niet eerder voorgekomen dat het OM bestuurders en commissarissen van een beursfonds collectief voor de strafrechter sleept.
Zeven verdachten
In de belastingfraudezaak zijn er zeven verdachten, waaronder de twee voormalige Landis-commissarissen Cees de la H. en Adrienne V., evenals aandeelhouder en oud-bestuurder Paul K., financieel directeur John B. en operationeel directeur Alex O.
Het OM verdenkt de top van Landis ervan dat die tussen november 1998 en juni 1999 optieovereenkomsten heeft vervalst. Volgens betrokkenen heeft de onderneming te goedkope personeelsopties verstrekt. Landis zou de uitgiftedatum van opties geantedateerd hebben. Daardoor kregen de opties een lagere uitoefenprijs en werden ze meer geld waard. Hierbij is de fiscus benadeeld, aldus het OM.
Over twee weken vindt een zogeheten regiezitting plaats. Betrokkenen verwachten pas dit najaar een strafzaak die meerdere dagen in beslag zal nemen. Advocaten zullen bij de komende zitting op 13 mei pleiten voor nader onderzoek, zo zegt een van hen.
In verzekering
In juni vorig jaar zijn enkele verdachten meerdere dagen in verzekering gesteld. Destijds zag het OM negen personen als verdachte van valsheid in geschrifte.
Landis, dat twee jaar geleden failliet ging, had een uitgebreid personeelsoptieplan. Alle werknemers, van magazijnbediende tot bestuursvoorzitter, hadden aandelenopties. Ook de twee Landis-commissarissen namen zelf deel.
De waardering van opties brengt beursfondsen vaker in conflict met de fiscus, zo bleek vorige zomer uit een onderzoeksrapport van het Financieel Expertise Centrum (FEC) waarin opsporingsdiensten, toezichthouders en Belastingdienst samenwerken. Bij zeventien beursintroducties bleken fiscale onjuistheden en onregelmatigheden bij de verdeling van personeelsopties.
De voorkenniszaak draait om een transactie in Landis die voormalig fondsbeheerder Willem B. van Kempen in 2001 deed op verzoek van Landis-topman Paul K. Beiden worden vervolgd, zo heeft het OM besloten. De voormalig fondsbeheerder wordt daarnaast vervolgd vanwege handel met voorkennis in ict-fonds Ring Rosa. Zakenbank Kempen kocht vorig jaar in beide zaken strafvervolging af met een schikking van euro 50.000.
Gerben van der Marel
Copyright (c) 2004 Het Financieele Dagblad

'n Tikkeltje te wild, confrère?

Jeroen Wester NRC 3-11-2004

Wie als advocaat toezicht gaat houden op een onderneming door een commissariszetel te aanvaarden, neemt een weloverwogen risico. Dat weet de advocaat en plaatsvervangend rechter die commissaris werd bij spraaktechnologiebedrijf Lernout , Hauspie als geen ander. De Belgische justitie doet strafrechtelijk onderzoek naar hem als toezichthouder op de malverserende raad van bestuur.

Nederlandse advocaten zijn eveneens bekend met zulke risico's. Morgen staat een Amsterdamse advocate en voormalig senator van D66 voor de rechter als verdachte in een belastingfraudezaak rond het bankroete automatiseringsbedrijf Landis. Zij hield daar als commissaris toezicht op de raad van bestuur. Het openbaar ministerie verdenkt de gehele top van Landis, de advocate incluis, van valsheid in geschrifte bij het toekennen van opties. Door documenten te antedateren zouden de opties, waarmee zowel commissarissen als bestuurders beloond werden, tegen te lage tarieven aan de fiscus zijn doorgegeven. Dus zouden er ook te weinig loonbelasting en premies volksverzekeringen zijn afgedragen.

Gelden voor een advocaat die commissaris is, strengere regels dan voor andere commissarissen? Niet direct. Een commissaris moet in eerste instantie afgerekend worden op zijn functioneren. Ballast Nedam kreeg een boete voor overtreding van de mededingingsregels en de bouwonderneming meldde eerder dit jaar dat het mogelijk opnieuw de mededingingswet heeft overtreden. Dat betekent niet meteen dat de president-commissaris van Ballast, tevens vennoot van advocatenkantoor Stibbe, zijn werk slecht heeft gedaan.

Hetzelfde kan gezegd worden van de vennoot van advocatenkantoor Baker , McKenzie die als commissaris toezicht hield op het inmiddels bankroete LCI. Het bedrijfje pleegde fraude en presenteerde een misleidende jaarrekening.

Toch kent het tuchtrecht voor advocaten een beroepsregel die de graden van vrijheid voor ondernemende advocaten inperkt ten opzichte van ondernemende ondernemers. Advocaten die ,,privé'' dingen doen die ,,het aanzien van de advocatuur'' schaden kunnen daarvoor worden aangepakt. Maar in de praktijk moeten advocaten het wel heel erg bont maken willen zij in problemen komen.

Veel beduchter zullen advocaten moeten blijven voor het reputatierisico. Goede ondernemers zoeken net als capabele advocaten de grenzen van de wet op. Maar voor ondernemers zijn het slechts spelregels die hun jachtterrein afbakenen, voor de advocaat is de wet- en regelgeving core business.

Celstraffen geëist in Landis-zaak

Door onze financiële redactie NRC 9-11-2004

OM laakt bedrijfsethiek

AMSTERDAM, 9 NOV. Justitie heeft zes maanden onvoorwaardelijke celstraf geëist tegen twee oud-bestuurders van het failliete automatiseringsbedrijf Landis. Tegen twee commissarissen zijn voorwaardelijke celstraffen geëist.

Justitie beschuldigt de voormalige top van Landis ervan valsheid in geschrifte te hebben gepleegd. Contracten zouden zijn geantedateerd waardoor opties - die het recht geven aandelen te kopen tegen een vooraf afgesproken prijs - tegen te gunstige koersen aan de top werden verstrekt en waardoor te weinig belasting werd afgedragen aan de fiscus. Landis ging in 2002 failliet en telde op het hoogtepunt 3.000 werknemers en een omzet van 0,7 miljard euro.

De officier van justitie laakte gisteren voor de Amsterdamse rechtbank de bedrijfsethiek bij Landis.

,,Niet integer en transparant handelen door een complete raad van bestuur en raad van commissarissen van een beursgenoteerde vennootschap. We praten hier niet over de gemiddelde burger die zoiets doet. We hebben het over personen met een duidelijke voorbeeldfunctie.''

Tegen oud-topman Paul K. en oud-financieel directeur John B. eiste het openbaar ministerie negen maanden celstraf, waarvan drie maanden voorwaardelijk plus een boete van 20.000 euro. De officier van justitie ziet in het duo de ,,intellectuele daders'' die geen enkele inkeer toonden.

Tegen de commissarissen - toentertijd twee - is 160 uur taakstraf plus drie maanden voorwaardelijke celstraf geëist. De commissarissen werden ook met opties beloond en profiteerden volgens het openbaar ministerie (OM) van de aangepaste contracten.

De administratie van Landis liet volgens het OM te wensen over.

Directienotulen ontbraken, de notulen van commissarisvergaderingen waren ,,zeer mager'' en er bestond een groot gebrek aan goede financiële informatie. ,,Men was bij Landis bezig met snelle groei. Acquisities waren belangrijker dan administratie en correcte vastleggingen'', aldus officier J. van Dis-Setz.

Volgens justitie hebben de commissarissen hun toezichtstaak ,,verzaakt'' en hebben zij zich ten dele door eigen gewin laten leiden.

Volgens de officier van justitie hebben bestuurders en commissarissen van een beursbedrijf een voorbeeldfunctie. In dit verband wees officier J. van Dis-Setz erop dat voormalig Landis-commissaris Adriënne V. (advocate in Amsterdam en oud-senator voor D66) ook lid is van het college van toezicht op de kansspelen.

,,Verdachten hebben het aanzien van hun functie en het vertrouwen dat anderen in het maatschappelijk verkeer aan hun handelen mogen ontlenen ernstig geschaad.''

Volgens Adrienne V. zaten er fouten in de notulen waar beslissingen over de opties zijn genomen. Toch accordeerde zij die notulen. ,,Ik bevond mij op dat moment als beginnend commissaris van Landis nog niet in de positie om een en ander te herschrijven, hoewel ik dat wel zou hebben gewild'', verklaarde ze.

OM eist geld van Burgers

NRC 17-11-2004

ROTTERDAM, 17 NOV. Het openbaar ministerie heeft vier maanden voorwaardelijke celstraf en een boete van 10.000 euro geëist tegen Willem Burgers, voormalig vermogensbeheerder van effectenbank Kempen , Co.

De vermogensbeheerder werd in juli 2001 door automatiseringsbedrijf Landis gevraagd de koers ,,wat meer stevigheid'' te geven op de middag voordat het bedrijf tegen 6 euro aandelen uitgaf.

Burgers heeft privé geen voordeel genoten van de omstreden effectentransacties en verloor wel zijn baan bij Kempen , Co. Volgens Burgers handelde hij niet met voorkennis omdat hij te weinig details kende van de Landis-emissie. Eerdere verklaringen bij de FIOD-ECD dat er,,in strikte formele zin'' sprake was van voorkennis en dat hij de koers aan ,,het orchestreren'' was trok hij in.

Ex-top Landis krijgt celstraf

NRC 30-11-04

AMSTERDAM, 30 NOV. Twee oud-bestuurders van telecombedrijf Landis zijn veroordeeld tot een celstraf van drie maanden. Het is voor het eerst dat Nederlandse bestuurders van een beursgenoteerd bedrijf gevangenisstraf krijgen.

Advocaat met strafblad

Door een onzer redacteuren NRC 30-11-2004

AMSTERDAM, 30 NOV. In de Landis-zaak is door de Amsterdamse rechter ook de advocate Adrienne V. veroordeeld tot een taakstraf van 120 uur. De vraag is wat de Orde van Advocaten doet met een advocaat die door de rechter is veroordeeld. Een maatregel kan zijn dat de advocaat van `het tableau' wordt geschrapt, waarmee wordt bedoeld dat de persoon niet meer in de advocatuur mag werken omdat deze het vertrouwen van de beroepsgroep heeft geschaad.

De algemeen deken van de Orde van Advocaten, Jeroen Brouwer, wil niet op de zaak ingaan. Hij werpt alleen de vraag op ,,als iemand door rood licht rijdt, wat iedereen kan gebeuren, moet deze dan uit de beroepsgroep worden ontheven?'' Maar, benadrukt hij, hij wil met dit voorbeeld geen verband leggen rondom V.

Brouwer verwijst door naar deken Hans van Veggel van het arrondissement Amsterdam - V. is vennoot bij een advocatenkantoor in Amsterdam. Van Veggel zegt ,,voor zichzelf te willen nagaan hoe hiermee om te gaan''. Als hij iets doet, moet hij een klacht indienen bij de Raad van Discipline. Over twee weken weet hij meer, aldus Van Veggel vanochtend.

Celstraffen voor ex-top van Landis

Door onze financiële redactie NRC 30-11-2004

Eerste maal in Nederland

De rechtbank van Amsterdam acht bestuursvoorzitter Paul K. en voormalig financieel directeur John B. van het inmiddels bankroete Landis schuldig aan valsheid in geschrifte en het indienen van een onjuiste belastingaangifte.

Dat gebeurde in het kader van een aandelenoptieregeling waarbij overeenkomsten werden geantedateerd. Hierdoor werden personeelsopties, die recht geven om aandelen te kopen, te goedkoop verstrekt. Ook werd er te weinig belasting, naar schatting 3 ton, afgedragen. De bestuurders zijn ieder veroordeeld tot een celstraf van zes maanden, waarvan drie maanden voorwaardelijk en een boete van 20.000 euro.

De rechtbank zegt geen geloof te hechten aan de verklaring die de voormalige topman van Landis gaf voor de gewijzigde data van optiecontracten. Hij kwam, samen met de financieel directeur, in ,,een zeer laat stadium'' met een nieuwe verklaring hiervoor. K. zei dat overeenkomsten uit januari 1999 een verbeterde versie waren van eerder ondertekende contracten uit oktober 1998.

Ook andere voormalige bestuurders en commissarisen van Landis zijn gisteren veroordeeld. Oud-lid van de raad van bestuur Alex O. kreeg een werkstraf van 120 uur. De toenmalige leden van de raad van commissarissen zijn eveneens ieder veroordeeld tot een taakstraf van 120 uur.

Voormalig commissaris Adrienne V. was tot 1999 senator voor D66 en is tegenwoordig advocate te Amsterdam en lid van het College van Toezicht op de Kansspelen. De rechtbank acht haar schuldig aan het medeplegen van valsheid in geschrifte.

Volgens de rechtbank hebben de commissarissen onvoldoende toezicht uitgeoefend terwijl dit wel hun taak was en ook hebben zij voor zichzelf en andere managers contracten geantedateerd. Volgens de rechtbank is niet gebleken ,,dat zij met de vereiste nauwgezetheid invulling aan hun functie hebben gegeven''. Bovendien schuwden zij volgens de rechter niet ,,ook zelf een graantje mee te pikken''.

De rechtbank acht de commissarissen niet schuldig aan betrokkenheid bij het indienen van een onjuiste belastingaangifte.

Ex-top Landis krijgt drie maanden gevangenisstraf

AMSTERDAM (DFT) - Voormalig Landis-bestuurders Paul Kuiken en John Bus zijn gisteren veroordeeld tot drie maanden cel en een boete van € 20.000. De vervalsing van optiecontracten voor zichzelf en de rest van het Landis- management werd hen zwaar aangerekend door de Amsterdamse rechtbank, zo meldt De Financiële Telegraaf dinsdag.

Ook oud-commissarissen Cees de la Haye en voormalig D66-senator Daniëlle Vrisekoop van Landis kregen te maken met een voor zo’n zaak ongekend zware veroordelingen. Beiden moeten een taakstraf van 120 uur ondergaan.

De veroordeling heeft betrekking op het antedateren van optiecontracten in 1999. Volgens het openbaar ministerie (OM) fabriceerde de top van Landis in januari van dat jaar optiecontracten voor zichzelf met een uitgiftedatum van drie maanden eerder. De koers was op dat moment, begin oktober 1998, zeer laag. Zodoende werd de eventuele opbrengst voor de bestuurders gemaximaliseerd, terwijl hun belastingaanslag zo laag mogelijk werd gehouden.

Rechter Mastboom had geen goed woord over voor de gedragingen van de ex-top van Landis. Volgens hem hebben Kuiken en Bus met het vervalsen van de optiecontracten schade toegebracht aan een beursgenoteerde onderneming en het vertrouwen dat aandeelhouders in hen moeten kunnen stellen ernstig beschaamd.

„Zij hebben voor hun handelen geen enkele spijt betuigd maar ter zitting een nieuwe versie gegeven van de gebeurtenissen rond de optietoekenning. In reactie daarop is slechts een onvoorwaardelijke gevangenisstraf passend”, zo luidde het vonnis. Mede-bestuurder Alex Ofman kreeg vanwege zijn beperkte rol een taakstraf van 120 uur.

De commissarissen Vrisekoop en De la Haye kregen eveneens een sneer van de rechtbank. Van hen had volgens de Mastboom verwacht mogen worden dat zij zich namens de aandeelhouders kritisch ten opzichte van het beleid en de handelwijze van de directie zouden opstellen.

Landis: schuld, boete, beerput

Door onze redacteur Menno Tamminga 6-12-04

ROTTERDAM, 6 DEC. Een Nederlands unicum. De voormalige topman van een beursgenoteerd bedrijf wordt in één week twee keer door de rechter veroordeeld. De affaire is nog niet ten einde.

Zomaar een donderdagmiddag in juli, ruim drie jaar geleden. Opeens spuit de koers van automatiseringsbedrijf Landis omhoog. In minder dan twee uur 25 procent erbij. De volgende ochtend meldt Landis dat zij vier miljoen nieuwe aandelen uitgeeft. Kort daarop volgt een rectificatie. Het zijn er niet vier miljoen, maar ,,circa drie'' miljoen. In reactie op het nieuws daalt de koers.

Zulke koerssprongen trekken onmiddellijk de aandacht van de beurs en de financiële speurneuzen. Computerprogramma's spuwen dagelijks verdachte omzetten en koersbewegingen in beursfondsen uit. Soms zijn er voor de hand liggende verklaringen, soms niet.

Afgelopen vrijdag veroordeelde de Amsterdamse rechtbank een vermogensbeheerder van zakenbank Kempen , Co en de voormalige bestuursvoorzitter van Landis, Paul K., tot respectievelijk een taakstraf van 100 uur en vier maanden cel voorwaardelijk en 100 uur taakstraf en drie maanden voorwaardelijk. De vermogensbeheerder had de aandelen gekocht nadat hij door de Landis-voorzitter was gepolst over de emissie.

Het was de tweede veroordeling in één week voor de ex-Landis-topman. Vorige week kreeg hij ook drie maanden celstraf wegens valsheid in geschrifte bij de verstrekking van personeelsopties. De overeenkomsten over de personeelsopties, dat zijn rechten om tegen een vaste prijs aandelen te kopen, waren volgens het vonnis geantedateerd. Daardoor konden werknemers de aandelen tegen extreem lage koersen kopen. Door het bankroet van Landis werden de opties overigens waardeloos. In deze zaak werden vorige week ook een mede-directeur en twee commissarissen veroordeeld.

Op het hoogtepunt van zijn bestaan had Landis bijna drieduizend werknemers en een omzet van bijna 700 miljoen euro. Eind april 2002 kreeg het bedrijf uitstel van betaling nadat een reddingsactie was mislukt. Landis was een kenmerkende exponent van modern zaken doen: ondernemen is overnemen. Toen een grote overname begin 2000, op het toppunt van de internethausse, leek te mislukken en de verkoper terugkrabbelde, dreigde Landis direct met een rechtszaak. De neergang ging gepaard met fantasierijk boekhouden om de uitgesproken financiële prognoses waar te maken.

,,Twee keer in één week veroordeeld worden, is een unicum'', zegt directeur P. de Vries van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). ,,Financieel gezien is het niet zo'n grote zaak, maar het kan niet door de beugel en het is goed dat de rechter dit straft.''

Veroordelingen van bestuurders na bedrijfsschandalen zijn in Nederland zeldzaam. De boekhoudfraude van Ahold ligt nu bij de rechtbank. Ruim een half jaar geleden kregen de voormalige president-commissaris en de voormalige financieel directeur van uitzendbureau Content voorwaardelijke geldboetes wegens onzorgvuldig handel bij het aankopen door de vennoootschap van eigen aandelen. Deze aankopen hadden verband met verstrekte personeelsopties.

De ondergang van Landis is tevens de inzet van een onderzoek, een zogeheten enqûete, naar mogelijk wanbeleid van de directie. De uitkomsten van zo'n enqûete kunnen leiden tot persoonlijke schadeclaims tegen directeuren, commissarissen of de accountant.

Het onderzoek, dat is aangevraagd door de VEB en zo'n drieduizend beleggers, moet plaatsvinden op last van de Ondernemingskamer van het Amsterdamse gerechtshof. De curatoren van Landis weigeren echter de rekening te betalen. Volgens de wet moet de vennootschap een enqûete-onderzoek zelf betalen. Bij faillissement zijn de curatoren de vertegenwoordigers van de vennootschap.

De VEB is boos en heeft de Ondernemingskamer vorige week gevraagd in te grijpen. De veroordelingen van K. zijn volgens VEB-directeur De Vries extra reden om het onderzoek te houden. De man die het moet uitvoeren is al aangewezen: L.P. van den Blink, een van de meest ervaren onderzoekers die voor de Ondernemingskamer zulke klussen klaart. De kosten zijn begroot op 45.000 euro.

Voor de VEB staat meer op het spel dan Landis alleen. Twee andere recente debâcles in het bedrijfsleven, computerbedrijf LCI en telecombedrijf KPNQwest, wil de VEB ook laten onderzoeken. ,,Op deze manier faalt het enqûeterecht bij faillissementen.''

< Vorige Volgende >