Recensie 'Zwarte trots, witte schaamte? Over kolonialisme en racisme. Peter Verlinden

Dit boek gaat over kolonialisme en het hedendaags racisme, over de botsing tussen de zwarte trots en de witte schaamte en is gebaseerd op meer dan dertig jaar persoonlijke ervaringen en studiewerk.  Het vertrekpunt is de historische realiteit en meer specifiek de manier waarop dat ingevoerd werd in de Belgische koloniale en mandaatgebieden: de huidige Democratische Republiek Congo, Rwanda en Burundi. Dat is een riskante onderneming om met de ogen van de 21^e eeuw naar de realiteit te kijken van het einde van de 19^de en de eerste helft van de 20^e eeuw. Het koloniale systeem is per definitie een systeem van bezetting gebaseerd op de overtuigende superioriteit van de bezetter over de bezette bevolking. Superioriteit vertrekt vanuit een racistische houding. Daarbij stonden drie basisprincipes overeind: het koloniale project als ‘nationaal werk’, als een ‘werk van beschaving’ en als een ‘project om winst te maken’. Er was sprake van een ontmenselijking van ‘de neger’ en paste helemaal binnen het raciale denken dat vanaf het einde van de achttiende eeuw op een wetenschappelijke manier uitgewerkt werd. Het blanke ras was het meest beschaafd, en dus het ultiem te bereiken streefdoel voor alle rassen.

Het kolonialisme werd dan het logische instrument om die evolutie te realiseren. Het ‘brengen van de beschaving’ door de blanke explorateurs zit ingebakken in de wit-zwart confrontatie. Kolonialisme is niet de oorzaak van racisme maar een gevolg ervan. Het einde van het kolonialisme heeft die voedingsbodem nog lang niet weggeslagen. Er is maar een manier om op een waardevolle manier om te gaan met de fouten uit het verleden en dat is om ze niet meer te herhalen. Ervaring van ‘racisme’ is erg afhankelijk van de tijdgeest en de context. De belangrijkste factor die daarbij een rol speelt is de toegenomen diversiteit in onze samenleving. Racisme gaat om de niet-erkenning van de ander in zijn volledige waardigheid. Als die waardigheid overeind blijft, verdwijnt het racisme.

Auteur: Peter Verlinden.

Titel: Zwarte trots, witte schaamte? Over kolonialisme en racisme.

Uitgeverij: Sterck & De Vreese. ISBN 9789056155995 € 17,90