Recensie 'A Promised Land' Barack Obama

Op vakantie in het Westen van de Verenigde Staten, vierden we in juli 2004 met onze kinderen ons 25-jarig huwelijksfeest. We logeerden onder andere in het MGM Grand een hotel in Las Vegas. Het was daar dat ik met mijn oudste zoon op de avond van 27 juli 2004 op TV keek naar de toespraak van Barack Obama die hij hield tijdens de Democratische Confectie in Boston. De daar door hem gehouden toespraak heb ik nooit vergeten (‘Politics of Hope’) en ik was er toen al van overtuigd dat we gekeken hadden naar een toekomstige president van de Verenigde Staten. Dat bleek al snel te zijn want al vier jaar later werd Barack Obama door het Amerikaanse volk gekozen tot de 44^e president. De eerste zwarte president van de Verenigde Staten. In 2012 zou hij worden herkozen. Na twee ambtstermijnen kwam er een einde aan zijn presidentschap (Franklin Delano Roosevelt was langer president (1933-1945), maar dat was de laatste president waarbij dat wettelijk nog kon).

Met bewondering heb ik Barack Obama altijd gevolgd en tijdens het presidentschap van Trump altijd veel heimwee naar het presidentschap van Obama gehad. Maar dat geldt wel voor meer Nederlanders. Na het aftreden van Obama tekende Obama een contract voor het publiceren van zijn memoires. Het eerst deel van zijn memoires is nu verschenen en beschrijft zijn leven tot aan zijn herverkiezing in 2012.

Obama vader was afkomstig uit Kenia en zijn moeder was een Amerikaanse uit Kansas. Barack werd geboren in 1961. Op tweejarige leeftijd scheiden zijn ouders. Zijn vader keerde terug naar Kenia. Zijn moeder hertrouwde met een Indonesische student die in Hawaï studeerde. In 1967 verhuisde het gezin naar Jakarta. Barack Obama keerde in 1972 terug naar Hawaï waar hij ging wonen bij de ouders van zijn moeder. In 1982 kwam zijn vader in Kenia door een auto-ongeluk om het leven. Zijn moeder bleef uiteindelijk in Indonesië wonen en stierf in 1995 aan kanker. Obama doorliep zij middelbare school op Hawaï om daarnaar te verhuizen naar Los Angeles waar hij studeerde aan het Occidental College. Van daaruit ging hij naar Columbia University in Ney York waar hij tot 1983 politicologie studeerde, met als hoofdvak internationale betrekkingen. In 1985 ging hij in Chicago wonen waar hij tot 1988 hoofd was van het Developing Community Project, opgezet door de Katholieke Kerk. In 1988 ging Obama rechten studeren aan de Harvard-Universiteit en studeerde in 1991 cum-laude af. Hij keerde terug naar Chicago en ging als advocaat werken.

Het was op Harvard-Universiteit waar hij zijn latere echtgenote Michelle Robinson ontmoette. In 1992 trouwden ze en kregen twee kinderen Malia (1998) en Sasha (2001). Obama doceerde van 1993 tot 2004 parttime rechten aan de Universiteit van Chicago, daarnaast was hij advocaat. In 2004 besloot Barack Obama zich te kandideren voor een Senaatszetel en won de verkiezingen. Het was ook in 2004 dat hij de Democratische Conventie in Boston toesprak op 27 juli 2004 waar hij veel indruk maakte met zijn ‘Politics of Hope’ toespraak.

Bij zijn inhuldiging op 20 januari 2008 werd hij de eerste zwarte president van de Verenigde Staten. Hij volgde president George W.Bush op. Obama was als president ook opperbevelhebber van de strijdkrachten en bij zijn machtsaanvaarding kreeg hij ook te maken met twee oorlogen waar zij voorganger verantwoordelijk voor was. Dat waren de oorlogen in Irak en Afghanistan. Meteen na zijn ambtsaanvaarding begon hij met het terugtrekken van de Amerikaanse troepen uit Irak. Dat zou hem niet lukken met Afghanistan. Obama was ook van plan om Guantanamo Bay op Cuba te sluiten. Maar de praktische uitoefening daarvan leverde allerlei problemen op. Bij zijn ambtsaanvaarding had hij het voordeel van zowel een democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en in de Senaat. Maar al bij de eerste tussenverkiezingen na twee jaar verloor hij de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en twee jaar daarna ook in de Senaat. De Republikeinen in het Congres onder leiding van Addison Mitch McConell hebben van het begin af aan oppositie gevoerd tegen Obama.

Het grootste probleem voor Obama was de economische crisis die was ontstaan na het in elkaar storten van de hypotheekmarkt in de Verenigde Staten. Daardoor ontstond er een kredietcrisis die tal van Amerikaanse bedrijven in grote problemen brachten en uiteindelijk ook de wereldeconomie. Obama slaagde er uiteindelijk begin 2009 in, via zijn America Recovery and Reinvestment Act, de Amerikaanse economie te stimuleren. Door dit stimuleringsprogramma van 787 miljard dollar kroop de Amerikaanse economie uit het dal en begon een gestadige groei van de Amerikaanse economie. Naast dit stimuleringspakket richtte zijn regering ook een zogenaamde ‘bad-bank’ op dat riskante producten van Amerikaanse banken opkocht. Ook steunde Obama de auto-industrie zodat deze niet failliet ging. Op het dieptepunt was de werkloosheid gestegen tot meer dan 10 % en zou uiteindelijk door alle maatregelen op het einde van zijn presidentschap dalen tot zo’n procent of 3.  

Een ander belangrijk agendapunt was de hervorming van de Amerikaanse gezondheidszorg. Meer dan 30 miljoen van de Amerikanen had geen ziektekostenverzekering. Onder president Bil Clinton was al geprobeerd daar verandering in te brengen. Maar dat mislukte toen. Obama deed er alles aan om zijn Obamacare aanvaard te krijgen door het Congres. De Republikeinse Partij was en is een felle tegenstander van deze wet. Ze vinden de kosten te hoog. Uiteindelijk slaagde Obama er in 2010 in de wet door het Congres aangenomen te krijgen.

Een onderdeel van zijn memoires blijkt ook te bestaan uit zijn beschrijving van het opsporen en de uiteindelijke dood van Osama Bin Laden. Bin Laden was verantwoordelijk voor de aanslagen van 9/11 in 2001. De inlichtingendiensten hadden ontdekt dat Bin Laden zich in Pakistan schuilhield. De uitschakeling van Bin Laden moest in het grootste geheim worden uitgevoerd zonder de Pakistaanse autoriteiten in te lichten. Op de achtergrond speelde ook nog de mislukte bevrijding van het Amerikaanse ambassade in Iran tijden het presidentschap van Jimmy Carter. Dat had voor Jimmy Carter uiteindelijk betekent dat hij niet herkozen zou worden. De uiteindelijke uitschakeling van Bin Laden leest als een thriller en vormt het laatste hoofdstuk van het eerste deel van de memoires van Barack Obama.

Het eerste deel van de memoires van Barack Obama geven de lezer een prima inkijk in het leven van de persoon Obama, de belangrijkste leider van de westerse wereld en daarnaast geven ze een inzicht in zijn ideeën en opvattingen. Daarbij geeft het ons ook een inkijkje in zijn persoonlijk leven met Michelle en zijn dochters. Ik kijk uit naar het tweede deel van zijn memoires.

Titel: A Promised Land

Auteur: Barack Obama

Uitgeverij: Penquin/Viking ISBN 9780241491515 € 25,99