Overzicht historische relatie Nederland Nederlands Indië

1511

Portugezen in Azië

1596

Eerste expeditie naar Azië vanuit de Republiek onder leiding van Cornelis de Houtman bereikt Java.

1602

Oprichting VOC. Staten Generaal verleent monopolie op de handel met de Oost.

1610

Instelling Gouverneur Generaal.

1619

Gouverneur Generaal Jan Pieterszoon Coen sticht Batavia.

1619-1623

Jan Pieterszoon Coen Gouverneur Generaal.

1621

Coen roeit bevolking Banda-eilanden uit en bevolkt ze weer met eigen mensen: zo is de VOC zeker van het monopolie op nootmuskaat en foelie.

1625

VOC verdrijft alle Europese concurrenten uit de Molukken.

1627-1629

Jan Pieterszoon Coen Gouverneur-Generaal.

1780-1784

Engeland in oorlog met de Republiek. Engelsen blokkeren directe verbinding met Indonesische archipel.

1795 – 1813

Fransen vallen Nederland binnen; Franse tijd.

1795-1806

Nederland Bataafse Republiek vervangt Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

1795

Staten Generaal besluit op 24 december tot opheffing van de VOC.

1806-1810

Nederland Koninkrijk o.l.v. Lodewijk Napoleon, broer Napoleon.

1806-1811

Gouverneur-Generaal Daendels.

1810-1813

Nederland provincie van Frankrijk.

1811

Britse vloot neemt Java in. Gouverneur Raffles onderwerpt de Javaanse vorsten.

1811-1816

Engels bestuur over Nederlands Indië.

1815

Napoleon verslagen; Zoon stadhouder Willem V wordt koning Willem I der Nederlanden( België wordt op het congres van Wenen bij Nederland gevoegd). Engeland geeft bezittingen in archipel terug maar houdt Ceylon en Kaapkolonie.

1816-1826

G.A.G. Ph van der Capellen Gouverneur-Generaal.

1817

Opstand Matoelesia op de Molukken.

1825-1830

Java-oorlog; 15.000 doden Nederland 200.000 doden Inlanders.

1830-1834

Gouverneur-Generaal Johannes van den Bosch.

1830

Einde van de Java-oorlog. Diponogoro gearresteerd en verbannen. Nederland geeft de Javaanse edelen hun macht over de bevolking terug.

1830

Invoering Cultuurstelsel tot 1870.

1830

Oprichting Nederlandse Handelsmaatschappij (NHM) door koning Willem I; verkreeg monopolie op Cultuurproducten.

1845

Begin van vijf jaar hongersnood op Java.

1849

Eerste kritiek op Cultuurstelsel door Kamerlid Van Hoëvell.

1850

De liberalen zouden tientallen jaren de meerderheid hebben in de Tweede Kamer.

1860

Multatuli publiceert Max Havelaar.

1866

Begin tabakswinning in Deli.

1869

Opening Suezkanaal.

1870

Einde Cultuurstelsel door aanname Suikerwet. Agrarische wet stelt Nederlands-Indië open voor westerse particuliere ondernemers.

1873-1913

Atjeh-oorlog.

1880

Koelie-ordonnantie geeft westerse ondernemers grote macht over arbeiders.

1884

Suikercrisis.

1890

Oliewinning op Sumatra van start.

1891

Vervoersmonopolie Koninklijke Pakket Maatschappij.

1894

Lombok-expeditie; begin van snelle onderwerping Buitengewesten

1901

Afkondiging Ethische politiek in troonrede.

1908

Oprichting nationalistische vereniging Boedi Oetomo (Het schone streven). Streven gelijkmatige ontwikkeling d.m.v. kennis combinatie Westerse kennis en Javaanse cultuur.

1910

Nederlands-Indië staatkundig praktisch voltooid. Centraal bestuur.

1911

Oprichting Indische Partij. Streefde naar gelijkheid en samenwerking tussen ALLE bevolkingsgroepen (Indiërs genoemd)., om het Indonesische vaderland te ontwikkelen tot een zelfstandige staat binnen een GEMENEBEST met Nederland.

1912

Oprichting nationalistische beweging Sarekat Islam.

1914

Sneevliet richt Indisch Sociaal Democratische vereniging op(ISDV). In 1920 omgedoopt tot Partai Kommunis Indonesia(PKI).

1918

Installatie Volksraad. Gouverneur Generaal Van Limburg Stirum doet de ' Novemberbeloften' waarin aan de Volksraad beslissingsmacht en een meerderheid van Indische leden werd toegezegd. Bleef echter bij beloften.

1926-1927

Communistische opstand op Java en Sumatra.

1927

Oprichting Partai Nasional Indonesia(PNI) onder leiding van Soekarno, Hatta en Sjahrir.

1929

Leiders PNI opgepakt en tot gevangenisstraf veroordeeld.

1932-1933

Gouverneur-Generaal de Jonge treedt hard op tegen PNI. Verbanning leiding naar Boven-Digoel(concentratiekamp op Nieuw Guinea.

1933

Muiterij op 'de Zeven Provinciën'.

1936

Petitie-Soetardjo vraagt om geleidelijke zelfstandigheid(binnen 10 jaar) voor Indonesië. Nederland weigert hierover te praten.

1939

Oprichting GAPI door de nationalisten. Een federatief verband van Indonesische organisaties.

1940

Op 10 mei 1940 wordt Nederland door Duitsland bezet; regering wijkt uit naar Londen om van daaruit het koninkrijk te besturen.

1941

Japan valt op 7 december Amerikaanse vloot aan op Pearl Harbour. Wereldoorlog ook in de Pacific.

1942

27 januari slag in de Javazee waarbij Nederlandse vloot door Japan werd verslagen.

1942

Op 8 maart capituleerde het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) en Japan maakte een einde aan de Nederlandse overheersing.

1945

Op 15 augustus capituleerde Japan na de atoombommen op Hirosjima en Nagasaki.

1945

Op 17 augustus roept Soekarno de onafhankelijkheid uit.

1945-1946

Bersiap tijd: periode waarin veel Nederlanders en pro-Nederlandse bevolkingsgroepen werden vermoord.

1945-1946

Engelsen voerden tijdelijk bewind over Nederlands-Indië.

1946

Akkoord van Linggatjati; intentie was oprichting Verenigde Staten van Indonesië.

1947

Eerste Politionele Actie van 21 juli tot 4 augustus.

1948

Renville overeenkomst op 17 januari. Had geen resultaat. Tweede Politionele Actie van 19 december 1948 tot 3 januari 1949.

1949

Veiligheidsraad roept op tot staakt het vuren. Ronde Tafel Conferentie te Den Haag van 23 augustus tot 2 november. Op 27 december soevereiniteitsoverdracht Nederlands-Indië en de Verenigde Staten van Indonesië werd uitgeroepen.

1950

Proclamatie Republik Maluku Selatan (RMS) op 25 april

1950

Op 17 augustus werd de eenheidsstaat Indonesië uitgeroepen.

1951

12.000 Molukkers komen naar Nederland.

1955

Eerste algemene verkiezingen in het onafhankelijk Indonesië. Soekarno's PNI wordt de grootste partij.

1956

Indonesië verbreekt eenzijdig Staatkundige Unie met Nederland vanwege conflict om Nieuw-Guinea.

1957

Soekarno wordt dictator.

1957-1958

Nederlandse bedrijven genationaliseerd.

1960

Verbreking diplomatieke banden door Indonesië met Nederland.

1962

Nederland en Indonesië sturen troepen naar Nederlands Nieuw- Guinea.

1962

Nederland staat Nieuw-Guinea af onder Amerikaanse druk.

1963

Nieuw-Guinea gaat na een kort tussenbestuur van de Verenigde Naties over in Indonesische handen.

1965

Linkse officieren doen een couppoging, die wordt neergeslagen door generaal Soeharto. Massale moordpartijen onder (vermeende) communisten.

1966

President Soekarno wordt door de generaals onder druk gezet en geeft in 1966 vergaande bevoegdheden aan generaal Soeharto, die het leger achter zich weet.

1967

Soeharto wordt waarnemend president.

1968

Soeharto wordt volwaardig staatshoofd.

1973

President Soeharto legt de macht van politieke partijen aan banden en dwingt hen tot een fusie. De corporatistische organisatie Golkar, een schepping van het leger, wordt staatspartij.

1974

Indonesische studenten protesteren tegen de grootschalige corruptie, armoede en onderdrukking.

1975

Indonesische troepen vallen Oost-Timor binnen dat zich kort tevoren onafhankelijk heeft verklaart van Portugal.

1976

Oost-Timor wordt ingelijfd bij Indonesië.

1980

De 'Petitie van Vijftig' een groep van ex-generaals, politici, academici, en studenten dringt bij Soekarno aan op grotere politieke vrijheid.

1997

De Aziatische crisis slaat over op de door corruptie en wanbeheer uitgeholde Indonesische economie.

1998

Golf van studentendemonstraties. Val van Soeharto(mei). President Habibie volgt hem op.

1999

Op 20 oktober wordt moslimleider Wahid door het parlement(Volkscongres) tot president gekozen nadat het parlement het beleid van Habibie had afgekeurd. Megawatti Soekarnoputri (dochter van oud president Soekarno)werd vice-president.

2001

Op 23 juli volgt Megawatti Soekarnoputri Wahid op als president.

2004

In de eerste rechtstreekse verkiezingen voor het presidentschap van 2004 werd Megawatti Soekarnoputri verslagen door Susilo Bambang Yudhoyono.