Een biografie van zo'n 1200 pagina's die vanaf het begin tot het einde blijft boeien. Inderdaad heeft de auteur een meesterwerk geschreven. Roberts heeft dan ook ongelooflijke bronnen kunnen raadplegen waar hij in zijn 'woord van dank' aan memoreert. Maar dan nog wat een biografie. Ongelooflijk inhoudelijk zeer goed verwerkt. Men krijgt niet alleen een goed inzicht in de persoon Churchill maar ook in de geschiedenis van de 19e en 20e eeuw. Daarbij komt dat Churchill zelf ongelooflijk veel historische boeken heeft gepubliceerd. In zijn 'Conclusie' schrijft Roberts: 'Dit boek heeft kritiek niet gespaard en ik hoop dat het onderscheidend is geweest'. Dat is het zeker. Fouten worden gemaakt. Daar was Churchill zelf ook van overtuigd, zoals Churchill zelf schreef aan zijn vrouw Clementine, vanuit de loopgraven in de Grote Oorlog: 'Ik zou niets gedaan hebben als ik geen fouten had gemaakt'. Churchill leerde van zijn fouten en paste de lessen goed toe. Het kost weinig moeite om een aantal fouten te noemen maar het is een feit dat Churchill drie dodelijke bedreigingen van de westerse beschaving, door de Pruisische militaristen in 1914, de nazi's in de jaren dertig en veertig en het Sovjetcommunisme na de Tweede Wereldoorlog heeft onderkend. Volgens Roberts is het kernpunt van Churchill in 1940 niet dat hij in dat jaar een Duitse invasie tegenhield, maar dat hij de Britse regering ervan weerhield vrede te sluiten.

Na lezing van deze biografie was me geheel duidelijk waarom Etty Willem Wilmink omschreef als 'In de man zit nog een jongen'. Daar spreekt mededogen uit maar dat wil niet zeggen dat Etty hem niet kritisch heeft bekeken. Alom wordt Willem Wilmink bejubeld als de schrijver van fijnzinnige teksten, kindergedichten en liedjes, maar na lezing van deze biografie komt hij toch ook naar voren als een moeilijke man. Vaak bleek zijn weergave van de dagelijkse werkelijkheid zich soms verre te vinden van hetgeen daadwerkelijk was gebeurd. Maar daar bleek hij dan geen enkele moeite mee te hebben. Levend in een veranderende wereld van die tijd was er een soort nostalgisch verlangen naar zijn jeugd in Enschede van de jaren dertig tot vijftig.

Op vakantie in het Westen van de Verenigde Staten, vierden we in juli 2004 met onze kinderen ons 25-jarig huwelijksfeest. We logeerden onder andere in het MGM Grand een hotel in Las Vegas. Het was daar dat ik met mijn oudste zoon op de avond van 27 juli 2004 op TV keek naar de toespraak van Barack Obama die hij hield tijdens de Democratische Confectie in Boston. De daar door hem gehouden toespraak heb ik nooit vergeten (‘Politics of Hope’) en ik was er toen al van overtuigd dat we gekeken hadden naar een toekomstige president van de Verenigde Staten. Dat bleek al snel te zijn want al vier jaar later werd Barack Obama door het Amerikaanse volk gekozen tot de 44^e president. De eerste zwarte president van de Verenigde Staten. In 2012 zou hij worden herkozen. Na twee ambtstermijnen kwam er een einde aan zijn presidentschap (Franklin Delano Roosevelt was langer president (1933-1945), maar dat was de laatste president waarbij dat wettelijk nog kon).

Bob Woodward is een autoriteit vooral door het feit dat hij door zijn onderzoek in de Watergateaffaire aantoonde dat de President van de VS Nixon daar direct bij betrokken was. Uiteindelijk zou Nixon moeten aftreden. Maar nu schrijft Woodward over de zittende president Trump. Dat doet hij aan de hand van verslagen, dagboeken, documenten en honderden uren van interviews met primaire bronnen. Achter in dit boek wordt daar verantwoording over af gelegd. Het boek geeft een ontluisterend, ja zelfs beangstigend beeld van de uitoefening van het presidentschap door Donald Trump. Verbijsterend vraagt de lezer zich af hoe het mogelijk is dat zo'n man uitvoering kan geven aan het hoogste ambt van de VS en daardoor de machtigste man van de wereld. Bladzijde na bladzijde wordt duidelijk dat er gelukkig nog mensen rondom de president zijn die de wereld behoeden van erger onheil.

De geschiedenis van de mens volgen zonder raadpleging van historische kaarten is niet mogelijk. Vandaar dat ik op mijn site www.blikopdewereld.nl ook een rubriek heb opgenomen onder de naam verschuivende grenzen

 https://www.blikopdewereld.nl/geschiedenis/europa/verschuivende-grenzen en https://www.blikopdewereld.nl/geschiedenis/noord-en-zuid-amerika/v-s/1169-inhoudsopgave-verschuivende-grenzen-noord-amerika om een paar voorbeelden te noemen. In Atlas van de Wereldgeschiedenis wordt aan de hand van 515 kaarten de geschiedenis van de mensheid uitgelegd. Wat een genoegen om deze atlas te raadplegen. Elke kaart is voorzien van een duidelijk leesbare tekst waarin de geschiedenis nader wordt uitgewerkt. Meer dan 20 jaar is de auteur bezig geweest met het ontwikkelen van deze Atlas van de Wereldgeschiedenis. Men kan in deze atlas uren verwijlen zonder dat men er genoeg van krijgt. De geschiedenis blijft boeiend en dat laat deze atlas ook goed zien.

Onno Ruding is bij het Nederlandse publiek vooral bekend als minister van Financiën in de kabinetten – Lubbers I en II. Zeven jaar van 1982 tot 1989. Nederland zat midden in een economische crisis (de ‘Dutch Disease’) genoemd. Hij was de man die de overheidsfinanciën zou saneren. Daarbij had hij te maken met niet alleen kritiek van de oppositie maar ook van de regeringspartijen CDA en VVD. Bijna de helft van zijn memoires is aan deze periode gewijd. Hij was al eerder gevraagd als minister van Financiën, nadat Frans Andriessen in 1980 aftrad omdat hij te weinig werd gesteund door zijn collega’s toen hij meer wilde bezuinigen. Ruding weigerde dat toen maar in oktober 1982 werd hij na een verzoek van premier Lubbers toch minister van Financiën.

Ter gelegenheid van de 75-jarige herdenking van de bevrijding van Auschwitz verzamelende Arnon Grunberg teksten van 'morele getuigen' getuigen die slachtoffer waren van de terreur. Aan de bloemlezing gaat een essay van Arnon Grunberg vooraf. Daarin betoogt Grunberg dat de poging van de nazi's een heel volk te vernietigen erfgoed is waardoor onze cultuur en ons mensbeeld drastisch is gewijzigd. De getuigenissen van velen in dit boek maken eens te meer duidelijk waartoe mensen in staat zijn. Auschwitz staat symbool voor hetgeen mensen elkaar kunnen aandoen. Lang hebben we gedacht dat de mensheid dat nooit meer zou laten

De ondertitel van het boek 'Breuklijnen' vermeldt Priesters in overgangstijd. In 'Breuklijnen'vertellen negen (ex-) priesters hun verhaal. Zij hebben het grootseminarie veelal gedaan in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw. De toenmalige crisis van het priesterambt is aan geen van hen voorbijgegaan: ieder van deze priesters moest zelf zijn plaats bepalen in het nieuwe geheel. Van diegenen die het priesterambt achter zich lieten deed de eerste dat in 1972, de laatste in 1997. Na lezing van dit boek blijkt dat velen van hen hun persoonlijke ervaringen indringend aan het papier hebben toevertrouwd en het eigenlijk een document is geworden dat de ontwikkelingen in de Nederlandse kerkprovincie uitvoerig beschrijft en de uitwerking daarvan in ieders persoonlijk leven. Veel (ex-)-kloosterlingen zullen zich er ook in herkennen. Een aantal van hen hoopt dat de huidige paus Franciscus in staat blijkt te zijn gestalte te geven aan een minder institutionele kerk. Hoop doet leven! Dit boek is een menselijk document van een stormachtige periode binnen de Nederlandse Kerkprovincie. Aanbevolen!

Al jaren volg ik de familie van Max Moszkowicz. Toen dit boek dan ook uitkwam heb ik het terstond gekocht in de boekhandel. Als historicus heb ik o.a. ook onderzoek gedaan naar Maastricht in de Tweede Wereldoorlog. Daarvoor onderzocht ik ook de archieven van de politie van Maastricht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zie daarvoor https://www.blikopdewereld.nl/geschiedenis/vervolging-joden/provincie-limburg. Dan tref je daarin ook aan de oproeping van de familie Moszkowicz om zich te melden in augustus 1942 om te werk te worden gesteld in het Oosten. Zo werden ze afgevoerd en uiteindelijk was het alleen Max die de oorlog overleefde en als 18-jarige terugkwam in Maastricht en moest constateren dat er andere mensen woonden in het ouderlijk huis op de Grote Gracht te Maastricht. Mij is bijgebleven het feit dat in het politiearchief uitvoerig beschreven werd wat er zich nog in het ouderlijk huis te Maastricht bevond aan goederen, nadat de familie. was weggevoerd naar Westerbork. In de bokser beschrijft Marcel Haenen uitvoerig hetgeen Max Moszkowicz tijdens zijn leven heeft meegemaakt. Daarbij staat vooral ook centraal het leven dat hij na terugkomst opbouwde en uitgroeide tot een van de beste strafpleiters van Nederland.

Een biografie van Joop den Uyl. Hadden we daar niet al eerder een van gezien. Jazeker. Maar het kan geen kwaad om nog een biografie over deze hervormingsgezinde politicus te lezen. Het was Anet Bleich die al in 2008 een boek schreef Joop den Uyl 1919-1987 Dromer en doordouwer. In tegenstelling tot Anet Bleich kreeg Dirk Verkuil niet de medewerking van de familie. Volgens Verkuil had Bleich wel een erg 'aaibare Den Uyl'geschetst. Kritiek werd vrijwel direct verzacht. Ee andere tekortkoming vond Verkuil dat Den Uyl als machtspoliticus niet erg uit de verf kwam. Tevens is Verkuil van mening dat de ideeën van Den Uyl onvoldoende helder werden beschreven. Kortom alle reden voor Verkuil om zijn pogingen een biografie over Den Uyl te schrijven toch door te zetten. Verkuil is de mening toegedaan dat hij een nieuw en evenwichtig beeld heeft kunnen schetsen van Den Uyl. Een man met ontzagwekkende werklust en geldingsdrang.