Met Georgius Macropedius (Jorus van Lanckvelt geboren te Gemert 23 april 1487 en overleden te Den Bosch eind juli 1558) Leven en werken van een Brabantse Humanist, hebben de beide auteurs, Henk Giebels & Frans Slits, een studie van formaat gerealiseerd. In het boek hebben beide auteurs geprobeerd het leven en werken van deze schoolmeester te reconstrueren aan de hand van gegevens uit archieven, oude literatuur, zijn eigen publicaties en enige correspondentie. In het eerste deel wordt stilgestaan bij de wereld waarin Macropedius leefde. Opvallend daarbij is toch dat Macropedius in een zeer moeilijke tijd leefde, waarin de opkomende Reformatie voor nogal wat moeilijkheden zorgde. De strijd van Karel V als verdediger van de traditionele kerk en de verdeeldheid tussen de vorsten binnen het Duitse Rijk leidde er toe dat Karel V streng in de Nederlanden optrad tegen vermeende ketters. Naast de kerkelijke inquisitie stelde hij een keizerlijke in. Macropedius trad in bij de Broeders des Gemene Levens. Deze voorzagen in hun onderhoud door onder meer het overschrijven, verluchten en inbinden van boeken. Ze hadden een goedgeorganiseerde boekbedrijf, dat ook de productie en verkoop van het gedrukte boek bevatte. Macropedius volgde de priesteropleiding, die vaak een vorm van zelfstudie was en werd op vijfentwintigjarige leeftijd tot priester gewijd.Tijdens zijn inschakeling bij het onderricht van kostschooljongens begon hij met het schrijven van toneelstukjes. Macropedius was een enthousiast beoefenaar van de humanistische onderwijsvernieuwing en de bijbehorende invoering van het Grieks. De invoering van Grieks op Latijnse scholen geldt als een belangrijke prestatie van het humanisme door de opvoedende waarde van veel Griekse geschriften en de studie van de bijbel en de theologie. Macropedius zag het als zijn taak om alles wat hij zelf had geleerd, door te geven aan zijn leerlingen. Met zijn opvattingen en onderwijspraktijk was hij een vertegenwoordiger van de zestiende-eeuwse humanistische opvoeders. Naast het schrijven van schoolboeken schreef Macropedius ook twaalf toneelstukken, wat niet altijd gemakkelijk was omdat streng werd opgetreden tegen het verkondigen of verspreiden van onwelgevallige religieuze opvattingen. De verscherpte maatregelen tegen de Reformatie schiepen een benauwend klimaat, waarin zelfs de minste uiting van vrijzinnigheid aanleiding was tot verdachtmaking. In het drama Hecastus sloot hij een compromis tussen rooms-katholieke en reformatorische geloofsopvattingen. Hij was ruimdenkend in religieus opzicht, meer aan de kant van Erasmus dan die van Luther. Niet alleen als schrijver had Macropedius veel succes. Hij heeft als leraar of rector van de scholen in den Bosch, Luik en Utrecht veel leerlingen gehad die op hoge posten terechtkwamen. Macropedius kreeg steeds meer last van jicht waardoor het schrijven hem moeilijk viel. Na zijn dood omschreef men hem als 'een groot man, na de grote Erasmus'. In het tweede deel van het boek worden de verschillende werken van Macropedius geanalyseerd: schoolboeken, kluchten, ernstige komedies en zijn liederen en gedichten. Dat in een bijgeleverde CD-rom ook nog de complete Latijnse tekst van alle toneelwerken en liederen van Macropedius zijn opgenomen geeft goed aan dat de auteurs een prestatie van formaat hebben geleverd.
Auteur: Henk Giebels & Frans Slits
Titel: Georgius Macropedius Leven en werken van een Brabantse Humanist
Uitgeverij: Stichting Zuidelijk Historisch Contact Tilburg ISBN 9070641658