'Levenslang niet meer in strijd met mensenrechten'

NOS Bron dinsdag 5 september 2017

Een levenslange celstraf in Nederland mag ook echt levenslang zijn en is niet in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Voorwaarde is wel dat er een mogelijkheid is om die straf na verloop van jaren te laten herbeoordelen, wat kan leiden tot verkorting van de straf of vrijlating.

Dat schrijft advocaat-generaal Machielse in een advies aan de Hoge Raad. Die neemt dat advies in de regel over. Bij de herbeoordeling moet bij voorkeur een rechter bekijken of voortzetting van de straf redelijkerwijs nog een strafrechtelijk doel dient, bijvoorbeeld doordat anderen bij vrijlating in gevaar zouden komen. Het recht op een herbeoordeling betekent dus niet dat iemand automatisch vrijkomt.

Volgens Machielse is de regeling die staatssecretaris Dijkhoff heeft voorbereid om herbeoordeling van de straf mogelijk te maken voldoende om aan de mensenrechten te voldoen. Dijkhoff publiceerde in juni het Besluit Adviescollege levenslanggestraften. Daarin staat dat een adviescollege over gratie zal adviseren, waarna de staatssecretaris een besluit neemt.

Uitzichtloos

Het feit dat in Nederland levenslang ook echt levenslang was, zonder mogelijkheid op strafvermindering, leverde internationaal veel kritiek op, met name vanuit Europa. Vooral het feit dat voor mensen met levenslang het leven uitzichtloos was geworden werd gezien als een schending van de mensenrechten.

De enige mogelijkheid voor levenslang gestraften om vrij te komen was gratieverlening door de koning of de koningin. Dat gebeurde in 1986 voor het laatst.