Hoofdstuk 15: Levenslang Hüseyin Baybasin

Zelden een zaak gezien waar zoveel elementen een rol spelen.

Anker&Anker advocaten vermelden in hun overzicht van levenslang gestraften in Nederland, dat Bayasin betrokken was bij Drugshandel(heroïnetransporten, (huur)moorden en gijzelingen, in de periode eind 1997 t/m begin 1998. Hij was ook medeoprichter van het in ons land opgerichte Koerdische Parlement in ballingschap, en niet onbelangrijk, Bayasin blijkt een vermogend zakenman te zijn. De op 25 december 1956 geboren Baybasin,hield zich aanvankelijk bezig met sigarettensmokkelmaar had zijn geld verdiend met een handelsonderneming die was gespecialiseerd in het verspreiden van drugs (sinds 1978), dood en verderf. Hij organiseerde vanuit zijn Brabantse woonplaats Lieshout heroïnetransporten.

Baybasin werd in 1984 in Londen gearresteerd en veroordeeld tot 12 jaar cel.

Van 1984 tot 1989 zat Baybasin in een Britse gevangenis wegens handel in verdovende middelen. In 1989 werd hij uitgeruild tegen een Brit die in Turkije tot levenslang was veroordeeld. Begin jaren '90 werd hij naar zijn zeggen door de politie gemarteld omdat hij niets meer met de handel in heroïne te maken wilde hebben. Na een aanslag op zijn leven vluchtte hij Turkije uit.[1] Hij vluchtte naar Duitsland. In 1995 vroeg Baybasin in Nederland asiel aan.

Baybasins omstreden bewering, dat hij met medeweten en hulp van de Turkse autoriteiten in de jaren tachtig bij de internationale drugshandel betrokken is geweest, won onverwacht aan kracht na het zogeheten Susurluk-ongeluk. Op 3 november 1996 vonden bij de plaats Susurluk aan de westkust van Turkije drie mensen de dood bij een verkeersongeluk. In de auto die bij dit ongeluk was betrokken verongelukten onder meer de extreem-rechtse, voortvluchtige misdadiger Abdullah Çatli en de hoge politiefunctionaris Hüseyin Kocadag. Ook schoonheidskoningin Gonca Us vond de dood. De Koerdische parlementariër Sedat Bucak, Kamerlid voor de partij van Çiller, bleef in leven. Sindsdien is Turkije in de ban van de banden tussen diverse staatsorganen, mafiagroepen en politici.

Het 'Susurluk-schandaal' leidde vrijwel onmiddellijk tot het ontslag van de minister van Binnenlandse Zaken en het voormalige hoofd van de politie, Mehmet Agar. Onder het valse identiteitsbewijs en de wapenvergunning van Abdullah Çatli, stond de handtekening van Agar. Samen met de huidige minister van Buitenlandse Zaken en vicepremier, Tansu Çiller, die in de jaren daarvoor premier was, wordt Agar verantwoordelijk gehouden voor de overname van het speciale staatsbureau voor de terreurbestrijding door extreemrechtse misdadigers. Dat zou zijn gebeurd, mede met instemming van de Nationale Veiligheidsraad, die bestaat uit de president, de legerstaf en de regering.

Baybasin noemt op het kantoor van zijn Amsterdamse advocaat V.Koppe, het Susurluk-ongeluk "een daad van God". Zijn beschuldigingen aan het adres van de Turkse overheid wordt er eens te meer door ondersteund. Hij geeft desgevraagd toe dat hij in de heroïnehandel heeft gezeten, maar zegt hij: "Illegale praktijken heb ik altijd uitgevoerd samen met de mensen die officieel tot taak hadden die praktijken te bestrijden. Anders gaat het ook niet."[2]

De Turkse overheid vraagt in december 1995 om de uitlevering van Baybasin omdat hij volgens de Turkse justitie in 1992 betrokken zou zijn bij een grootschalig heroïnetransport.

Baybasin, die zichzelf als 'zakenman' omschrijft, ontkent het hem door de Turkse justitie ten laste gelegde heroïnetransport. Naar zijn zeggen is de werkelijke reden van het uitleveringsverzoek dat de Turkse overheid hem het zwijgen wil opleggen. Baybasin heeft de afgelopen jaren in de Turkse media verscheidene keren beweerd uit eigen ervaring te weten dat vertegenwoordigers van Turkse staatsorganen leiding geven aan de internationale heroïnehandel.[3]

Huseyin Baybasin werd in december 1995 in Nederland aangehouden op verzoek van de Turkse overheid. Eind 1996 heeft de Hoge Raad de minister geadviseerd geen gehoor te geven aan het verzoek van Turkije om Baybasin uit te leveren. Baybasin loopt, schrijft de Hoge Raad, gevaar te worden gefolterd "en zelfs zou hij hebben te vrezen voor zijn leven". Volgens Nederlandse artsen vertoont het lichaam van Baybasin diverse sporen van marteling[4].

In kringen van de Turkse politie en justitie zou het plan zijn ontstaan om Baybasin in samenwerking met Nederlandse collega's 'erin te luizen' [5].

Het OM luisterde tussen september 1997 en maart 1998 niet minder dan 6000 telefoongesprekken af, die bij Baybasin thuis werden afgetapt. Uit die afgetapte telefoongesprekken zou blijken dat Baybasin een moord regisseerde op een schuldenaar in Istanboel, een poging daartoe in het Amerikaanse Lexington en de afgeblazen liquidatie van twee mannen die het op zijn leven zouden hebben voorzien[6].

Dat leidde in maart 1998 tot zijn arrestatie, waarna hij naar de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught werd gebracht. Hij zou drie jaar in voorarrest verblijven.

15.1 Strafzaak Rechtbank Breda

Voor het proces verhuisde de rechtbank van Breda naar een zwaarbewaakte rechtszaal in Rotterdam. Na een zitting werden daar drie personen uit het publiek aangehouden wegens "voorbereidingshandelingen voor het helpen bevrijden" van Baybasin. Het arrestatieteam dat hem geblinddoekt van en naar de EBI transporteerde, was steeds door hen gevolgd[7]. Bronnen rond het onderzoek melden dat alle drie de aangehouden personen van Turkse afkomst in het registratiesysteem van justitie zijn nagetrokken. Ze bleken criminele antecedenten te hebben en als gezocht persoon geregistreerd te staan[8]

Baybasin stond in eerste aanleg terecht bij de rechtbank te Breda. De Bredase rechtbank oordeelde:

Het ten laste van verdachte bewezen verklaarde levert de volgende misdrijven op:

1. Medeplegen van moord.

2. Poging om een ander door beloften, misbruik van gezag en door het verschaffen van middelen en inlichtingen te bewegen om het misdrijf “meermalen medeplegen van moord” te begaan.

3 primair: Medeplegen van gijzeling.

4. Medeplegen van: om een feit, bedoeld in het vierde lid van artikel 10 van de Opiumwet voor te bereiden en te bevorderen een ander trachten te bewegen om dat feit te plegen.

5 subsidiair: Medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven.

6. Als bestuurder deelnemen aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven.

10 De strafbaarheid van verdachte.
Verdachte is strafbaar voor hetgeen te zijnen laste bewezen is verklaard, nu niet is gebleken van enige omstandigheid die zijn strafbaarheid zou opheffen[9].

Door de verdediging werd gedurende het gerechtelijk vooronderzoek en ook tijdens het onderzoek ter terechtzitting meermalen aangevoerd dat in het tegen verdachte verrichte onderzoek door het onderzoeksteam opzettelijk telefoontaps zouden zijn gemanipuleerd. De rechtbank verwierp echter het door de verdediging gevoerde verweer[10].

Ook heeft de verdediging voorts aangevoerd dat sprake zou zijn van een complot van de Turkse staat tegen verdachte. Met name de onthullingen die door verdachte zouden zijn gedaan omtrent de betrokkenheid van Turkse politici en staatsinstellingen bij de internationale drugshandel en de belangrijke rol die verdachte zou hebben gespeeld in het behartigen en bekostigen van de Koerdische belangen, hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld. De Turkse staat zou er volgens de verdediging een zwaarwegend belang bij hebben om verdachte in diskrediet te brengen. In dat kader zouden ook, nadat de uitlevering van verdachte aan Turkije feitelijk van de baan was, plotseling in Nederland een aantal informanten zijn opgedoken die de informatie zouden hebben verstrekt op grond waarvan het onderzoek werd gestart[11].

Voor de stelling van de verdediging dat het hiervoor genoemde allemaal zou hebben plaatsgevonden terwijl daarbij, op de achtergrond, de Turkse veiligheidsdienst of de Turkse staat een sturende rol zou hebben gehad is naar het oordeel van de rechtbank geen enkele indicatie te vinden[12].

15.2 Uitspraak Rechtbank Breda

Over de persoon van verdachte zijn enkele bijzonderheden bekend geworden. Hij is eerder veroordeeld wegens drugsdelicten, hij is sterk internationaal georiënteerd, ook in zijn privéleven, maar de banden met Turkije, althans met de Turkse overheid, lijken verbroken. Turkije heeft om uitlevering van verdachte gevraagd en de uitlevering is toelaatbaar geacht, maar niet geëffectueerd omdat schending van mensenrechten niet uitgesloten kon worden. Verdachte die aldus is beschermd heeft er zelf niet voor teruggedeinsd rechten van anderen, inclusief het universele recht op leven, te schenden. In enkele zaken gaat het om afrekening en vergelding binnen de drugswereld, maar in de zogenaamde Kentuckyzaak werden zonder bedenkingen mensen die geheel buiten die kring vallen tot beoogd slachtoffer bestempeld. Het niets ontziende karakter van de organisatie waarvan verdachte de leider was is een factor die in de overwegingen omtrent de strafmaat groot gewicht in de schaal legt[13].

Strafoplegging

De officier van justitie heeft een levenslange gevangenisstraf geëist. De rechtbank is van oordeel dat de feiten en de omstandigheden waaronder ze zijn gepleegd van dien aard zijn dat ze een zeer langdurige gevangenisstraf rechtvaardigen. In deze zaak staat de rechtbank voor de keuze of zij de maximale tijdelijke gevangenisstraf van twintig jaar of de levenslange gevangenisstraf die is geëist zal opleggen. Na ampel beraad en de omstandigheden van de zaak in aanmerking nemend acht de rechtbank de laatstgenoemde straf te zwaar, waarbij tevens een rol speelt dat verdachte een groot deel van het voorarrest in een extra beveiligde inrichting gedetineerd is geweest en te verwachten is dat zijn straf in ieder geval deels onder dezelfde zeer belastende omstandigheden zal worden ten uitvoer gelegd[14].

Baybasins raadsman David Moszkowicz kondigde eind januari 2001 al aan in hoger beroep te zullen gaan tegen het vonnis. Samen met zijn cliënt legde hij toen de verdediging neer. Baybasin vond dat hij geen eerlijk proces kreeg toen zijn laatste verzoeken tot nieuw onderzoek naar hem belastende, afgeluisterde telefoongesprekken werden afgewezen. Omdat deze gesprekken cruciaal bewijsmateriaal waren, heeft Baybasin al tal van dergelijke verzoeken ingediend, die vaak zijn gehonoreerd. Daardoor werd zijn zaak steeds aangehouden[15].

15.3 Hoger beroep Gerechtshof Den Bosch.

Ook hier stond de door de verdediging naar voren gebrachte manipulatie van de afgetapte telefoongesprekken centraal. De bewijsvoering was voor 90% op deze afgetapte gesprekken gebaseerd. Uit het arrest van het Gerechtshof van den Bosch

Het hof is van oordeel dat de omschreven methoden van onderzoek betrouwbaar zijn. Bovendien is het hof van oordeel dat het NFI als geheel en drs. A.P.A. [deskundige NFI] in het bijzonder in staat zijn deze methoden vakkundig toe te passen[16].

De verdediging heeft uitvoerig door verschillende personen onderzoek laten doen cq. rapporten laten opstellen omtrent de door henzelf gestelde manipulatie. Het hof oordeelt dat hetgeen de door de verdediging ingeschakelde personen ter informatie inbrengen, dan wel hetgeen overigens anderszins is gesteld of gebleken, niet af doet aan de hierboven genoemde resultaten van het onderzoek door het NFI cq. drs. A.P.A. [deskundige NFI]. Gelet op de inhoud van de door de verdediging geëntameerde contra-expertise en de reactie van drs. A.P.A. [deskundige NFI] daarop in zijn rapport van 18 juni 2002, acht het hof nader onderzoek over deze kwestie niet noodzakelijk[17]

Daarmede stelt het hof vast dat niet is gebleken van enige manipulatie van telefoontaps, zomede dat de telefoontaps en de tapverbalen betrouwbaar zijn. De taps cq. de tapverbalen kunnen mitsdien tot het bewijs worden gebezigd. Het hof verwerpt dit verweer[18].

Slotoverweging van het gerechthof

Tot slot overweegt het hof nog als volgt.

· Voor zover de verdediging heeft beoogd te betogen dat de gehele Turkse overheid volstrekt corrupt is en dat de Nederlandse justitie om die reden op geen enkele wijze mag samenwerken, op straffe van onbruikbaarheid van het aldus verkregen bewijs, overweegt het hof dat dit verweer met betrekking tot onderhavige strafbare feiten niet aannemelijk is geworden en mitsdien wordt verworpen.
· Er is het hof niet gebleken van enige (wijze) van informatieverstrekking uit/of naar aanleiding van het onderzoek in deze zaak door de Nederlandse justitie/overheid aan de Turkse justitie/overheid en vice versa, in welk verband het hof ook hier verwijst naar de eerdergenoemde verklaringen van [CID-chef], [CID-officier van justitie], [officier van justitie] en [officier van justitie 2], welke zou moeten leiden tot onbruikbaarheid van enig bewijsmiddel in deze zaak.
· Voor zover hiervoor niet reeds besproken, zijn er ook overigens geen feiten en/of omstandigheden gebleken of aannemelijk geworden, die de bruikbaarheid van de bewijsmiddelen als zodanig aantasten[19].

Het gerechtshof trekt de conclusie dat er geen omstandigheid aannemelijk is geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit en acht de verdachte strafbaar en veroordeeld de verdachte bij arrest van 30 juli 2002 ter zake van 1. medeplegen van moord, 2. poging om een ander door beloften en het verschaffen van inlichtingen te bewegen om het medeplegen van moord te begaan, meermalen gepleegd, 3. medeplegen van gijzeling, 4. om een feit, bedoeld in het vierde lid van artikel 10 van de Opiumwet voor te bereiden en te bevorderen een ander trachten te bewegen om dat feit te plegen, 5. poging om een ander door misbruik van gezag en door het verschaffen van inlichtingen te bewegen tot het medeplegen van moord, meermalen gepleegd, en 6. als bestuurder deelnemen aan een criminele organisatie, veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Verder heeft het hof een in beslag genomen vuurwapen aan het verkeer onttrokken verklaard.

De advocaat-generaal heeft een levenslange gevangenisstraf geëist. Het hof is van oordeel dat de feiten en omstandigheden waaronder deze zijn gepleegd, van dien aard zijn dat ze een zeer langdurige gevangenisstraf rechtvaardigen. In deze zaak staat het hof, evenals de rechtbank in eerste aanleg, voor de keuze of hij de maximale tijdelijke gevangenisstraf van twintig jaar of de levenslange gevangenisstraf die is geëist zal opleggen.
Het niets ontziende karakter van de organisatie waarvan de verdachte de leider was, is een factor die in de overwegingen omtrent de strafmaat een groot gewicht in de schaal legt. De koelbloedige, meedogenloze wijze waarop de verdachte wereldwijd acties van vergelding (c.q. pogingen daartoe) initieerde en regisseerde vraagt om een reactie, die voor de toekomst uitsluit dat hij nog ooit de gelegenheid krijgt, om op een dergelijke wijze over de levens van anderen te beslissen. Dat alleen al rechtvaardigt naar het oordeel van het hof het opleggen van een levenslange gevangenisstraf. Daarbij komen nog argumenten van generaal preventieve aard en van normbevestiging. Dat laatste argument, waarvan de advocaat-generaal heeft benadrukt dat dit voor hem het meest important is, betekent in dit geval dat duidelijk moet worden gemaakt, dat iemand voor wie het leven van anderen van geen waarde is, het recht heeft verspeeld om nog langer in de vrije samenleving met die anderen te verblijven.

De rechtbank heeft -zo blijkt uit haar overwegingen- bij de straftoemeting een rol laten spelen dat de verdachte een groot deel van zijn voorarrest in een extra beveiligde inrichting (EBI) gedetineerd is geweest en dat te verwachten valt dat zijn straf in ieder geval deels onder dezelfde zeer belastende omstandigheden zal worden ten uitvoer gelegd. Het hof acht, anders dan de rechtbank, de verwachting dat de straf door de verdachte deels in de EBI moet worden ondergaan voor de strafmaatbepaling niet van doorslaggevend belang, mede gelet op bovenstaande overwegingen omtrent de persoon van verdachte en de omstandigheid dat ieder half jaar beoordeeld wordt of zijn verblijf in de EBI moet voortduren.

Op het verzoek van de verdachte om de conservatoire beslagen op zijn vermogen op te heffen kan in het kader van deze strafzaak niet worden beslist. Door de officier van justitie is aangekondigd dat tegen de verdachte een ontnemingvordering zal worden ingediend en in het kader van die procedure dient de verdachte zijn verzoek te doen[20].

15.4 Cassatie Hoge Raad

Bayasin gaat in cassatie (bestaande uit 27 cassatiemiddelen) bij de Hoge Raad. De Hoge Raad verwerpt op 21 oktober 2003 het beroep in cassatie[21], waardoor de uitspraak van het gerechtshof te Den Bosch stand is gedaan.

15.5 Juridische strijd Bayasin tegen Demmink

Maar dat betekende niet dat Bayasin zich definitief hierbij had neegelegd. Bayasin probeert sindsdien met nieuwe feiten tot een herziening van zijn veroordeling te komen. Hij eist in een civiele procedure schadevergoeding van de Nederlandse staat en van de chef 'Scientist' van het Nederlands Forensisch Instituut[22].

Uit een bericht van de Telegraaf van 3 april 2007 ' Aangifte om pedofilie tegen hoge ambtenaar'

De tot levenslang veroordeelde crimineel Hüseyin Baybasin heeft aangifte gedaan tegen onder anderen een topambtenaar van het ministerie van Justitie. De Turkse Koerd Baybasin doet aangifte wegens pedofilie, wederrechtelijke vrijheidsberoving en deelname aan een criminele organisatie. Dat lieten Baybasins advocaten, Adèle van der Plas en Pieter Bakker Schut, dinsdag weten. Redenen voor de aangifte zijn „misdrijven die tegen de aangever zijn gepleegd”. Dat zou ook het oogmerk van de criminele organisatie zijn geweest.

Volgens Baybasin en zijn advocaten hebben de Nederlandse en Turkse autoriteiten samengespannen om hem „het zwijgen op te leggen”. Zijn aangifte is ten eerste tegen de ambtenaar van Justitie. Daarna komt een officier van justitie en tenslotte, naamloos, andere ambtenaren die strafbare handelingen tegen Baybasin zouden hebben begaan.

De topambtenaar zou Baybasin uit de weg willen hebben gehad om te voorkomen dat hij wegens pedofilie zou worden vervolgd in Turkije. De officier van justitie, tegen wie ook aangifte is gedaan, zou zijn plannen hebben uitgevoerd, stellen de advocaten in hun aangifte.

Al in 2003 zou de topambtenaar, Demmink Secretaris-generaal van het departement van Justitie, door Panorama en de Gay krant worden beschuldigd van seksueel misbruik van minderjarige jongens. Een aangifte door een van die jongens leidde echter niet tot een strafrechtelijke vervolging[23].

Al in 2003 zou de topambtenaar, Demmink Secretaris-generaal van het departement van Justitie, door Panorama en de Gay krant worden beschuldigd van seksueel misbruik van minderjarige jongens. Een aangifte door een van die jongens leidde echter niet tot een strafrechtelijke vervolging[24]. Beide bladen moesten echter de beschuldigingen intrekken[25].

Uit hetzelfde krantenartikel[26] blijkt, dat de advocaten Van der Plas en Bakker Schut, zich baseren op een rapport dat van de Turkse autoriteiten afkomstig is. Het rapport analyseert volgens de raadslieden de rol van Turkije en zijn ambtenaren in internationale drugssmokkel in de jaren '90. In dat rapport zou onder meer staan dat Turkije, Nederland, Engeland en Duitsland er gezamenlijk op uit waren Baybasin de mond te snoeren. Ook zouden in het document passages staan over feesten in Turkije waar de topambtenaar seks met jonge kinderen zou hebben gehad. Demmink zou in 1995 in de Turkse badplaats Bodrum door de Turkse politie zijn betrapt op seks met minderjarige jongens. Middels chantage zou de Turkse overheid Demmink, en daarom Justitie, hebben gedwongen om Bayasin te veroordelen op vervalste bewijzen. Tot nu toe echter is iedere aangifte tegen Demmink geseponeerd.

Bayasin verliest op 25 juni 2007 kort geding tegen Demmink.

De tot levenslang veroordeelde Turkse Koerd Huseyin Baybasin heeft beschuldigingen aan het adres van een hoge ambtenaar van Justitie over betrokkenheid bij pedonetwerken niet aannemelijk kunnen maken, dat oordeelde de rechtbank van den Haag (25 juni 2007) in een kort geding dat Baybasin tegen J. Demmink, secretaris-generaal op het ministerie van Justitie, had aangespannen. Baybassin spande het kort geding aan nadat hij in april op zijn cel werd geplaatst tijdens een werkbezoek, waar ook de secretaris-generaal bij aanwezig was. Dat gebeurde nadat hij aangifte tegen de topambtenaar en een officier van Justitie had gedaan wegens betrokkenheid bij pedonetwerken en een 'complot' tegen hem.

Op 5 juli 2007 schrijven dan ook de minster van Justitie Hirsch Balin  van Justitie, minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en minster Middelkoop van Defensie, in antwoord op vragen uit  de Tweede Kamer over meerdere publicaties aangaande vermeende pedoseksuele activiteiten van de topambtenaar. Dat onderzoek, verricht door de Algemene Inlichten- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft geen aanwijzing opgeleverd van betrokkenheid bij strafbare feiten, door topambtenaar J. Demmink van het ministerie van Justitie. Ook in 2003 werd al door de AIVD onderzoek gedaan naar vermeende strafbare feiten. Ook toen bleek daar geen sprake van[27].

Maar Baybasin hield vol. Een jaar later deed hij opnieuw aangifte tegen de topambtenaar Demmink[28]

Advocaten vragen Hof om strafvervolging in te stellen zie http://www.huseyinbaybasin.com/basin_duyuru.pdf

De advocate van Baybaşin beweerde dat het OM ernstig tekort was geschoten en dat het onderzoek - voor zover daar al sprake van was - niet deugde. Zij startte in mei 2008 een artikel 12-procedure tegen de Staat bij het gerechtshof in Den Haag. In een artikel 12-procedure wordt geëist dat het Openbaar ministerie iemand vervolgt. Baybaşins advocate vroeg het Hof het OM te dwingen tot strafrechtelijke vervolging van Demmink en de Bredase officier van justitie Hillenaar. Beiden zouden schuldig zijn aan de onterechte veroordeling van Baybaşin, aldus de advocate. Op 17 oktober 2008 verklaarde het Haagse Hof Baybaşin niet-ontvankelijk in de klacht tegen Demmink omdat Baybaşin zelf geen slachtoffer was van seksueel misbruik door Demmink en dus geen belanghebbende was. Andere door Baybaşin aangevoerde feiten tegen zowel Demmink als Hillenaar werden door het Hof van tafel geveegd als zijnde ongegrond, onvoldoende concreet en/of onvoldoende onderbouwd.

Vervolgens richtte Baybasin zich tot de  Commisie Evaluatie Afgesloten Strafzaken (CEAS). (De commissie evaluatie afgesloten strafzaken (Posthumus II) heeft tot doel na te gaan of zich in de opsporing van strafbare feiten en/of in de behandeling van daaruit voortgekomen strafzaken ernstige manco’s hebben voorgedaan die een evenwichtige beoordeling van de feiten door de rechter in de weg hebben gestaan). De Turks Koerdische Baybasin heeft altijd betoogd dat hij slachtoffer was van een politiek complot, en dat er gemanipuleerd zou zijn met telefoontaps. Hoge Nederlandse ambtenaren zouden daarbij betrokken zijn geweest. De CEAS heeft onderzocht of de taps inderdaad gemanipuleerd zijn, maar heeft daar geen aanwijzingen voor kunnen vinden. Een anonieme Turkse klokkenluider meldde de commissie dat hij betrokken was bij tapmanipulaties, maar volgens de commissie is dat organisatorisch 'nagenoeg onmogelijk'. De commissie besloot de zaak dus niet verder bij de Hoge Raad voor te leggen.

Maar op 4 september 2012 adviseert Advocaat-generaal aan de Hoge Raad[29]: Conclusie naar aanleiding van het herzieningsverzoek van [aanvrager], waarin wordt geadviseerd nader onderzoek in te stellen naar de vraag of een grond voor herziening aanwezig is. Nader onderzoek naar met name de mogelijkheid van onregelmatigheden in de telefoontaps waarop het bewijs tegen [aanvrager] mede is gebaseerd en het opsporingsonderzoek dat indertijd tegen [aanvrager] is verricht

De conclusie van de Procureur-generaal[30]

De aangevoerde gegevens zijn m.i. ontoereikend voor het ontstaan van een ernstig vermoeden dat het onderzoek van de zaak zou hebben geleid tot een vrijspraak of tot niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in het geval de rechter bij het onderzoek ter terechtzitting daarmee bekend was geweest. Zonder nader onderzoek kan thans onvoldoende worden beoordeeld in hoeverre kan en moet worden vertrouwd op de inhoud van het overgelegde materiaal. Niettemin meen ik dat het materiaal waarmee het herzieningsverzoek is onderbouwd aanleiding geeft voor nader onderzoek naar de vraag of een grond voor herziening aanwezig is. Het gewicht van de zaak, de aard van de beschuldiging jegens de Nederlandse overheid en de twijfels die kunnen worden opgeroepen door het overgelegde materiaal brengen de noodzaak hiervan mee. De onderzoeksresultaten kunnen van grote betekenis zijn voor een (herziene) waardering van de door de rechter tot het bewijs gebezigde middelen.

Ik meen dat het door mij beoogde onderzoek zich primair moet richten op eventuele aanwijzingen van manipulatie van het bewijsmateriaal en op de eventuele mogelijkheden daarvoor. Daarmee zou het onderzoek zich uitstrekken over de mogelijkheid van onregelmatigheden in de telefoontaps waarop het bewijs tegen [aanvrager] mede is gebaseerd en het opsporingsonderzoek dat indertijd tegen [aanvrager] is verricht. In dat verband acht ik onder meer nader audiotechnisch onderzoek als hierboven beschreven aangewezen

Uiteraard kunnen de resultaten van dit onderzoek leiden tot vervolgonderzoek.

De vraag is vervolgens op welke wijze dit onderzoek vorm moet krijgen. Met de inwerkingtreding van de Wet hervorming herziening ten voordele is niet alleen verruiming beoogd van het novumbegrip. Daarnaast zullen op 1 oktober 2012 een aantal bepalingen in werking treden die het mogelijk maken om onderzoek te doen naar de aanwezigheid van gronden voor herziening als bedoeld in artikel 457 Sv. Dit onderzoek kan (na inwerkingtreding van de Wet hervorming herziening ten voordele) worden opgedragen aan de procureur-generaal bij de Hoge Raad (art. 469 Sv), waarna hem de mogelijkheden van artikel 463 Sv ten dienste staan. Dat is wat ik Uw Raad adviseer te doen. Bij beslissingen over de inrichting en de uitvoering van het onderzoek zullen de verzoeker en zijn raadsvrouw worden gekend, en dit in de stellige overtuiging dat de gelegenheid tot tegenspraak niet alleen een universeel beginsel van "fair trial" betreft, doch ook een noodzakelijke voorwaarde voor verantwoorde waarheidsvinding.