Overzicht Thema De Koude Oorlog (1945-1991) Havo
De uitkomst van de Tweede Wereldoorlog was dat er supermachten ontstaan waren, De Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Het was Winston Churchill die tijdens een rede te Fulthon in de VS in 1946 voor het eerst sprak over een 'IJzeren Gordijn'. Europa was in tweeën verdeeld. Ten Westen van het IJzeren Gordijn lagen de kapitalistische landen, die sterk onder Amerikaanse invloed stonden. Ten Oosten van die scheidslijn lagen de communistische landen, die aan de Sovjet-Unie waren onderworpen (behalve Joegoslavië). Twee dus aan elkaar tegengestelde maatschappijsystemen. De tegenstelling tussen de twee supermachten zijn we de Koude Oorlog gaan noemen.
Een groot deel van die zwaar bewaakte grens liep door Duitsland en een bijzondere situatie was ontstaan rond Berlijn. Berlijn liggend in het door de Russen bezette deel van Duitsland, werd het westelijk deel van de stad bestuurd door de westelijke landen Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten.
De inwoners van de Oost-Europese staten waren niet vrij om naar het Westen te reizen. De West-Europeanen konden wel in het Oostblok komen, maar dat kon alleen met een visum. Door de overeenkomsten van Teheran, Jalta en Potsdam lagen in Europa de invloedssferen vast, maar in de rest van de wereld ontstond er een strijd tussen de twee maatschappijsystemen.
De uittocht uit Oost-Duitsland werd in 1961 verder voorkomen door de bouw van de Berlijnse muur. De Koude Oorlog leidde bijna tot een Derde Wereldoorlog tijdens de Cuba crisis van 1962. Het resultaat daarvan was uiteindelijk een periode van ontspanning.
Voor Europeanen die opgroeiden tijdens de Koude Oorlog was het ondenkbaar dat het IJzeren Gordijn ooit zou verdwijnen. Maar dat gebeurde in 1989 toch, de grenzen gingen open, de Berlijnse muur viel en het communisme verdween uit Oost-Europa en uiteindelijk ook uit Rusland in 1991.
In de beschrijving van de Koude Oorlog komen achtereenvolgens aan de orde:
Havo Paragraaf 1 Blokvorming in Europa (1945-1955)